Áp dụng IFRS tại Việt Nam – Tương lai không thể thay đổi.

IFRS là tên viết tắt của International Financial Reporting Standards (Chuẩn mực Báo cáo tài chính Quốc tế). Đây là bộ chuẩn mực BCTC tương đương với VAS của Việt Nam, nhưng được chấp nhận và áp dụng rộng rãi trên toàn thế giới (ngoại trừ Mỹ, tuy nhiên IFRS và US GAAP vẫn đang nỗ lực giảm bớt khác biệt). Áp dụng IFRS sẽ đem lại lợi ích tổng thể cho doanh nghiệp. Cụ thể là cải thiện BCTC, tăng cường tính minh bạch cũng như khả năng so sánh với các doanh nghiệp khác trên thế giới. Như vậy, Việt Nam chúng ta, với định hướng phát triển kinh tế bền vững và thu hút vốn đầu tư nước ngoài (mà BCTC là căn cứ thẩm định đầu tư) thì việc xây dựng lộ trình và bắt buộc áp dụng IFRS là một tương lai không thể khác được.
Ngày 19/3, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã có phê duyệt Quyết định số 345/QĐ-BTC phê duyệt Đề án áp dụng chuẩn mực BCTC tại Việt Nam. Theo Quyết định này, mục tiêu tổng quát của Đề án là hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về tài chính, kế toán; tạo dựng công cụ quản lý hiệu lực, hiệu quả cho công tác quản trị... Như vậy, tương lai mà chúng ta đang nhắc đến là tương lai rất gần rồi.
Nhìn chung, VAS và IFRS có tương đối nhiều khác biệt. Các văn bản pháp luật được phát hành gần đây ở Việt Nam (Thông tư 200) đã nỗ lực hướng VAS theo IFRS để giảm bớt khác biệt này. Tuy nhiên, khác biệt trong một số yêu cầu của IFRS vẫn sẽ ảnh hưởng rất lớn đến BCTC khi thực hiện chuyển đổi từ VAS. Đơn cử như việc đánh giá lại tài sản theo Giá trị hợp lý.
Để có thể áp dụng IFRS tại doanh nghiệp, cần xác định và xử lý những khó khăn sau:
+ Sự thiếu hụt nguồn nhân lực sẵn sàng để triển khai dự án;
+ Nhà quản lý không hiểu được tác động đối với BCTC khi chuyển đổi;
+ Hệ thống thông tin kế toán/tài chính không đáp ứng được yêu cầu của BCTC khi chuyển đổi dẫn đến ý kiến kiểm toán có thể bị thay đổi (ví dụ việc doanh nghiệp không thực hiện đánh giá Giá trị hợp lý);
+ Quy trình nội bộ không còn phù hợp;
+ Các bên có quyền lợi liên quan có các mục tiêu/kỳ vọng khác nhau, dẫn đến mâu thuẫn khi chuyển đổi.
Như vậy có thể thấy, để chuẩn bị áp dụng IFRS trong tương lai gần, doanh nghiệp cần chuẩn bị cả nguồn nhân sự cũng như điều chỉnh hệ thống/quy trình nội bộ theo những yêu cầu của IFRS. Đây là công việc đòi hỏi nguồn lực rất lớn của doanh nghiệp.
Với vị trí là chủ doanh nghiệp, nhà quản lý hay người làm kế toán thì việc hiểu và có khả năng áp dụng IFRS trong tương lai gần sẽ là yêu cầu bắt buộc.

Giảng Viên môn Báo Cáo Tài Chính Hợp Nhất
Ngô Sĩ Thuyên , ACCA